Việc đưa con người lên mặt trăng là một thành tựu vĩ đại của nhân loại, ghi dấu một chương trình chinh phục không gian với hàng triệu giờ làm việc, cống hiến và khát vọng khám phá vũ trụ. Kể từ chuyến đi đầu tiên vào năm 1969 đến chuyến cuối cùng năm 1972, tổng cộng có 12 người đã từng đặt chân lên mặt trăng qua chương trình Apollo của NASA. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về từng chuyến đi lên mặt trăng và những cá nhân đã làm nên lịch sử.
1. Chương trình Apollo: Nền tảng đưa con người lên mặt trăng
Chương trình Apollo của NASA được khởi động vào thập niên 1960 với mục tiêu đưa con người lên mặt trăng và đưa họ trở lại an toàn. Đây là một nỗ lực lớn trong cuộc đua không gian giữa Mỹ và Liên Xô, và thành công của chương trình Apollo không chỉ là thành tựu khoa học mà còn mang ý nghĩa chính trị to lớn. Từ năm 1969 đến 1972, NASA đã thực hiện tổng cộng sáu chuyến đổ bộ mặt trăng thành công (từ Apollo 11 đến Apollo 17), với mỗi chuyến đều để lại những dấu ấn đáng nhớ.
2. Những người đã đặt chân lên mặt trăng
Apollo 11 - Sứ Mệnh Đầu Tiên Đổ Bộ Mặt Trăng (1969)
Ngày phóng: 16/7/1969
Ngày đổ bộ mặt trăng: 20/7/1969
Phi hành đoàn: Neil Armstrong, Buzz Aldrin, Michael Collins (chỉ huy mô-đun điều khiển, không đổ bộ)
Chi tiết chuyến đi: Chuyến bay Apollo 11 là một cột mốc lịch sử khi Neil Armstrong trở thành người đầu tiên bước chân lên mặt trăng. Câu nói nổi tiếng của Armstrong, “Đây là bước đi nhỏ bé của một người, nhưng là bước nhảy vọt của nhân loại,” đã đi vào lịch sử nhân loại. Buzz Aldrin theo sau ông vài phút, và cùng nhau, họ đã cắm lá cờ Mỹ lên mặt trăng, lấy mẫu đất đá, và lắp đặt một số thiết bị khoa học. Michael Collins ở lại mô-đun điều khiển, quay quanh quỹ đạo mặt trăng, đảm bảo quá trình kết nối và trở về của các phi hành gia.
Apollo 12 - Tiếp Tục Khám Phá Mặt Trăng (1969)
Ngày phóng: 14/11/1969
Ngày đổ bộ mặt trăng: 19/11/1969
Phi hành đoàn: Charles Conrad, Alan Bean, Richard Gordon (ở lại mô-đun điều khiển)
Chi tiết chuyến đi: Apollo 12 là sứ mệnh thứ hai đổ bộ lên mặt trăng, với Charles Conrad và Alan Bean đổ bộ xuống vùng Ocean of Storms. Họ đã thực hiện các thí nghiệm khoa học và lấy mẫu đất đá. Chuyến bay này cũng nổi tiếng với những khó khăn khi một cú sét đánh vào tàu vũ trụ khi phóng, nhưng phi hành đoàn đã nhanh chóng khắc phục sự cố. Trên mặt trăng, họ đã dành nhiều thời gian hơn so với sứ mệnh Apollo 11 để nghiên cứu, cho thấy tiến bộ về thời gian đổ bộ và khả năng khai thác mẫu vật.
Apollo 14 - Sứ Mệnh Khám Phá Fra Mauro (1971)
Ngày phóng: 31/1/1971
Ngày đổ bộ mặt trăng: 5/2/1971
Phi hành đoàn: Alan Shepard, Edgar Mitchell, Stuart Roosa (ở lại mô-đun điều khiển)
Chi tiết chuyến đi: Alan Shepard, nổi tiếng là người Mỹ đầu tiên bay vào không gian, dẫn đầu sứ mệnh Apollo 14 cùng với Edgar Mitchell. Họ đổ bộ tại khu vực Fra Mauro, nơi đã từng là mục tiêu của Apollo 13 (sứ mệnh bị hủy bỏ do sự cố kỹ thuật). Shepard và Mitchell đã thu thập mẫu đá và thực hiện nhiều thí nghiệm khoa học. Điều thú vị trong chuyến đi này là Shepard đã mang theo một gậy đánh golf nhỏ và thực hiện cú đánh golf đầu tiên trên mặt trăng.
Apollo 15 - Khám Phá Địa Chất Mặt Trăng (1971)
Ngày phóng: 26/7/1971
Ngày đổ bộ mặt trăng: 30/7/1971
Phi hành đoàn: David Scott, James Irwin, Alfred Worden (ở lại mô-đun điều khiển)
Chi tiết chuyến đi: Apollo 15 là sứ mệnh đầu tiên trang bị xe tự hành mặt trăng (Lunar Rover), cho phép phi hành đoàn khám phá xa hơn khỏi vị trí hạ cánh. David Scott và James Irwin đã đổ bộ tại khu vực Hadley-Apennine, một vùng đồi núi có địa hình phức tạp. Việc sử dụng xe tự hành giúp họ thu thập được lượng lớn mẫu đất đá và thực hiện nghiên cứu sâu về địa chất của khu vực.
Apollo 16 - Khảo Sát Cao Nguyên Descartes (1972)
Ngày phóng: 16/4/1972
Ngày đổ bộ mặt trăng: 20/4/1972
Phi hành đoàn: John Young, Charles Duke, Thomas Mattingly (ở lại mô-đun điều khiển)
Chi tiết chuyến đi: Apollo 16 là sứ mệnh đầu tiên đưa phi hành gia đến một vùng cao nguyên trên mặt trăng, khu vực Descartes. John Young và Charles Duke đã thực hiện nhiều thí nghiệm và khảo sát chi tiết về địa chất tại đây. Sứ mệnh này đã cung cấp những dữ liệu quý giá về bề mặt cao nguyên, đồng thời sử dụng xe tự hành Lunar Rover để mở rộng phạm vi nghiên cứu.
Apollo 17 - Chuyến Đi Cuối Cùng (1972)
Ngày phóng: 7/12/1972
Ngày đổ bộ mặt trăng: 11/12/1972
Phi hành đoàn: Eugene Cernan, Harrison Schmitt, Ronald Evans (ở lại mô-đun điều khiển)
Chi tiết chuyến đi: Apollo 17 là sứ mệnh cuối cùng đưa con người lên mặt trăng trong chương trình Apollo. Eugene Cernan và Harrison Schmitt là những người cuối cùng đặt chân lên mặt trăng. Đây là chuyến đi mang đậm tính khoa học với nhiều thí nghiệm về địa chất, và cũng là lần đầu tiên có một nhà khoa học - nhà địa chất học Harrison Schmitt - tham gia vào phi hành đoàn. Trước khi rời mặt trăng, Cernan để lại dấu chân và viết những lời nhắn nhủ cho thế hệ tương lai, rằng con người sẽ còn trở lại khám phá nơi đây.
3. Ý nghĩa và tương lai của việc khám phá mặt trăng
Chương trình Apollo đã kết thúc nhưng khát vọng khám phá mặt trăng vẫn tiếp tục. Các chương trình như Artemis của NASA đang được triển khai, dự kiến sẽ đưa con người trở lại mặt trăng vào những năm tới, với mục tiêu lâu dài là xây dựng căn cứ để phục vụ cho các sứ mệnh xa hơn, bao gồm cả sao Hỏa.
Việc đổ bộ lên mặt trăng không chỉ là thành tựu khoa học mà còn thể hiện khát vọng của nhân loại trong việc khám phá và chinh phục những vùng đất mới, mở ra kỷ nguyên mới trong hành trình khám phá vũ trụ.
Những Người Đã Từng Lên Mặt Trăng
