Trung tâm Trái Đất, nơi sâu thẳm và bí ẩn nhất, là một khối kim loại rắn quay độc lập với lớp vỏ ngoài của hành tinh. Nghiên cứu mới đây xác nhận sự quay của lõi trong Trái Đất đang chậm lại, và thậm chí di chuyển ngược hướng so với trước đây. Liệu điều này có ảnh hưởng gì đến Trái Đất?
1. Sự chuyển động kỳ lạ của lõi trong Trái Đất
Lõi trong của Trái Đất - một khối kim loại rắn nằm sâu khoảng 5,180 km dưới bề mặt - là nơi chứa đựng nhiều bí ẩn. Từ khi được nhà địa chấn học Đan Mạch Inge Lehmann phát hiện năm 1936, sự chuyển động của nó đã gây tranh cãi trong giới khoa học suốt hàng thập kỷ. Bằng cách nghiên cứu các sóng địa chấn từ các trận động đất lớn, các nhà khoa học có thể nhận biết được sự thay đổi trong chuyển động và tốc độ quay của lõi này.
Năm 2023, một mô hình tiên tiến đã đề xuất rằng lõi trong của Trái Đất trước đây quay nhanh hơn lớp vỏ ngoài, nhưng hiện nay đang quay chậm lại. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phát hiện thêm rằng lõi trong hiện đang quay ngược lại, so với các lớp xung quanh.
2. Chu kỳ 70 năm của sự quay chậm lại
Nghiên cứu mới nhất công bố vào ngày 12 tháng 6 năm 2024 đã xác nhận rằng lõi trong Trái Đất có một chu kỳ quay kéo dài khoảng 70 năm, trong đó nó có thể chậm lại hoặc tăng tốc độ. Điều này cho thấy chuyển động của lõi trong không phải ngẫu nhiên mà có quy luật rõ ràng. Nhà địa chất học, Giáo sư John Vidale, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Đây là câu trả lời cho những tranh luận kéo dài suốt 20 năm qua.”
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý rằng vấn đề đã được giải quyết hoàn toàn. Một số nhà khoa học khác cho rằng cần thêm dữ liệu để hiểu rõ hơn về tác động của sự quay chậm này đối với Trái Đất, trong đó có thể liên quan đến từ trường của hành tinh.
3. Tác động của từ trường
Lõi trong của Trái Đất chủ yếu bao gồm sắt và niken, nóng tới mức tương đương bề mặt của Mặt Trời, khoảng 9,800 độ Fahrenheit (5,400 độ Celsius). Lõi ngoài lỏng di chuyển quanh lõi trong và sinh ra dòng điện, tạo nên từ trường bảo vệ hành tinh khỏi các bức xạ nguy hiểm từ vũ trụ.
Việc lõi trong quay chậm lại có thể ảnh hưởng đến từ trường và thậm chí rút ngắn một phần nghìn giây của ngày. Tuy nhiên, ảnh hưởng của điều này đối với con người là rất nhỏ và không thể nhận thấy trong cuộc sống hàng ngày.
4. Sự thách thức trong nghiên cứu sâu bên trong Trái Đất
Để nghiên cứu lõi trong, các nhà khoa học phải sử dụng các sóng địa chấn từ động đất. Nghiên cứu năm 2023 đã dựa vào các sóng từ động đất lớn qua nhiều thập kỷ, ghi nhận chu kỳ quay của lõi trong từ những năm 1970. Họ phát hiện lõi trong đã quay nhanh hơn Trái Đất, sau đó chậm lại từ năm 2008 và bắt đầu quay ngược vào năm 2023.
Nghiên cứu này còn dựa trên các sóng địa chấn từ thử nghiệm hạt nhân của Liên Xô từ năm 1971 đến 1974. Điều này giúp các nhà khoa học xác nhận rằng chuyển động quay của lõi trong thay đổi theo thời gian và sẽ tiếp tục biến đổi trong khoảng 5-10 năm tới.
5. Những bí ẩn còn lại và tiềm năng nghiên cứu
Dù đã có nhiều tiến bộ, nhưng các bí ẩn xoay quanh lõi trong vẫn còn rất lớn. Một giả thuyết cho rằng lõi trong không hoàn toàn rắn, có thể biến dạng trong quá trình quay, ảnh hưởng đến tốc độ quay không đều. Điều này càng tăng thêm hứng thú cho các nhà nghiên cứu trong việc tìm hiểu cấu trúc và hoạt động của lớp lõi trong và lớp ranh giới giữa lõi ngoài và lớp phủ.
Nhà khoa học Lauren Waszek nhận định rằng cần thêm dữ liệu và các phương pháp nghiên cứu đa ngành để hiểu rõ hơn. Đối với những thay đổi nhỏ trong thời gian quay của Trái Đất, Vidale cho rằng điều này không có tác động rõ rệt đối với con người trong cuộc sống hàng ngày.
Trái Tim của Trái Đất Chuyển Động Ngược, Điều Gì Sẽ Xảy Ra?
