Việc tiết lộ bí mật của các màn ảo thuật luôn là một vấn đề gây tranh cãi trong giới ảo thuật. Hai nhà nghiên cứu người Anh – Gustav Kuhn và Brian Rappert, đồng thời cũng là ảo thuật gia, vừa hoàn thành một nghiên cứu được coi là chi tiết nhất về chủ đề “hé lộ” bí quyết trong ảo thuật. Bằng cách khảo sát hàng trăm ảo thuật gia trên khắp thế giới, nghiên cứu đã hé lộ những góc nhìn đa chiều về thời điểm nào thì hợp lý để chia sẻ bí mật nghề nghiệp.
Quy Tắc Hé Lộ: Khi Nào Thì Được Chấp Nhận?
Nghiên cứu của Kuhn và Rappert cho thấy rằng, việc tiết lộ thủ thuật của một ảo thuật gia còn sống là điều tối kỵ – với chưa tới 3% ảo thuật gia cho rằng điều này là chấp nhận được. Tuy nhiên, việc tiết lộ một màn ảo thuật của một người đã mất, hoặc chia sẻ cách thực hiện một trò mà chính bạn đã sáng tạo thì lại được xem là hợp lý hơn nhiều.
Việc hé lộ một bí mật ảo thuật vì mục đích tự quảng bá cũng không được ủng hộ. Đa phần các ảo thuật gia cho rằng chỉ nên chia sẻ với đồng nghiệp trong nghề thay vì với người chỉ tò mò muốn biết cách thực hiện mà không có ý định trở thành ảo thuật gia.
Vai Trò Của Yếu Tố Tài Chính Trong Việc Tiết Lộ Bí Mật
Trong các quan điểm về việc chia sẻ bí mật, tài chính cũng đóng vai trò quan trọng. Kuhn chia sẻ rằng nếu một màn ảo thuật được tiết lộ vì người xem đã trả tiền cho điều đó thì có thể chấp nhận được. Theo ông, "Nếu bạn trả tiền cho bí quyết của một trò ảo thuật, việc chia sẻ bí mật đó là hợp lý. Nhưng nếu tiết lộ miễn phí, điều này lại không được xem là chấp nhận được." Kuhn cũng nhấn mạnh rằng việc chia sẻ một số bí mật cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của nghệ thuật ảo thuật và duy trì nguồn thu nhập cho các ảo thuật gia.
Tranh Cãi Từ Triển Lãm Smoke and Mirrors
Kuhn từng đối mặt với một cuộc tranh cãi lớn vào năm 2019 khi tham gia vào triển lãm Smoke and Mirrors do Quỹ Wellcome Trust tổ chức tại London, nơi ông giải thích rõ các nguyên lý ảo thuật như gây xao lãng (misdirection) và thao tác tâm lý (forcing). Nhiều ảo thuật gia cho rằng việc triển lãm miễn phí này đã phá vỡ quy tắc bảo mật trong ảo thuật. Kuhn sau đó đã bị ủy ban kiểm tra của Magic Circle điều tra. Nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu triển lãm thu phí vào cửa, có lẽ mức độ tranh cãi đã không dữ dội đến vậy.
Hé Lộ Để Làm Tăng Sức Hấp Dẫn
Nghiên cứu cũng nêu bật rằng trong một số trường hợp, việc hé lộ thủ thuật có thể làm tăng phần hấp dẫn của màn trình diễn. Ví dụ, ảo thuật gia Caleb Morgan đã thực hiện màn ảo thuật biến chiếc khăn thành quả trứng. Ban đầu, Morgan tiết lộ rằng quả trứng thực chất là nhựa, với lỗ phía sau để cất chiếc khăn. Tuy nhiên, ngay sau đó, ông đập vỡ quả trứng để lộ ra rằng đó là một quả trứng thật. Cách hé lộ “giả rồi thật” này tạo nên sự bất ngờ và thú vị cho người xem.
Hé Lộ Và Tác Động Của Internet
Rappert và Kuhn cho rằng nghiên cứu này cần thiết bởi internet đã khiến việc chia sẻ bí mật trở nên dễ dàng hơn, đồng thời thay đổi cách ảo thuật gia kiểm soát sự lan truyền của thủ thuật. Họ cho rằng trong thời đại công nghệ, quy tắc về việc giữ kín bí mật của nghề cũng cần được xem xét và điều chỉnh.
Magic Circle, tổ chức được thành lập năm 1905 để bảo vệ bí mật của các ảo thuật gia, cũng đã được xem xét nghiên cứu trước khi công bố. Magic Circle nhấn mạnh rằng vấn đề hé lộ bí mật còn là một lĩnh vực mơ hồ và chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng. Do đó, tổ chức hoan nghênh những nghiên cứu giúp làm sáng tỏ và hiểu rõ hơn về tác động của việc hé lộ bí mật.
Nghiên cứu với tiêu đề Towards a Theory of Exposure đã được đăng trên tạp chí Journal of Performance Magic, đánh dấu bước đi quan trọng trong việc khám phá các nguyên tắc và quy tắc xoay quanh bí mật của ảo thuật.
Hé Lộ Bí Mật Ảo Thuật: Khi Nào Mới Là Thời Điểm Thích Hợp?
