Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng nguy hiểm xảy ra khi máu cung cấp đến não bị tắc nghẽn hoặc suy giảm, dẫn đến việc não thiếu oxy và chất dinh dưỡng cần thiết.
Theo thống kê, tỷ lệ đột quỵ vào mùa lạnh tăng đáng kể, đặc biệt vào ban đêm và sáng sớm. Điều này được lý giải bởi nhiều yếu tố tác động từ thời tiết và cơ chế hoạt động của cơ thể.
Nguyên nhân gia tăng đột quỵ vào mùa lạnh
Khi nhiệt độ giảm, cơ thể phản ứng bằng cách tăng tiết catecholamine nhằm co mạch máu ngoại vi để giữ nhiệt. Tuy nhiên, quá trình này khiến huyết áp tăng cao, làm tăng nguy cơ xuất huyết não, đặc biệt ở những người có tiền sử tăng huyết áp hoặc xơ vữa động mạch. Đồng thời, nhiệt độ lạnh còn làm tăng độ nhớt máu, kích thích sản xuất hồng cầu và tiểu cầu, tạo điều kiện hình thành cục máu đông – nguyên nhân chính gây tắc nghẽn mạch máu và nhồi máu não.
Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ
Nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ giúp giảm thiểu nguy cơ tử vong. Các chuyên gia khuyến cáo quy tắc "FAST":
- Face: Khuôn mặt mất cân đối, miệng méo.
- Arm: Cánh tay không thể giơ lên hoặc bị yếu liệt.
- Speech: Nói khó, ngọng hoặc không rõ ràng.
- Time: Đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay khi có những dấu hiệu trên.
Đối tượng nguy cơ cao
Những người có tiền sử bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao, bệnh tim mạch hoặc thường xuyên hút thuốc, uống rượu bia là nhóm có nguy cơ cao. Ngoài ra, người lớn tuổi, người thừa cân và ít vận động cũng cần đặc biệt lưu ý.
Cách phòng ngừa đột quỵ trong mùa lạnh
- Giữ ấm cơ thể: Mặc nhiều lớp áo, đội mũ, đeo găng tay khi ra ngoài.
- Hạn chế rượu bia: Rượu làm giãn mạch máu, khiến cơ thể mất nhiệt nhanh hơn.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Bỏ thuốc lá, ăn uống khoa học, giảm muối và chất béo.
- Tập thể dục đều đặn: Vận động nhẹ nhàng để cải thiện tuần hoàn máu.
- Kiểm soát bệnh lý nền: Người có bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường cần tuân thủ điều trị và kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Kết luận
Đột quỵ vào mùa lạnh có thể phòng tránh nếu mỗi người biết cách bảo vệ sức khỏe và kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường, hãy đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức để được cấp cứu kịp thời, đảm bảo khả năng hồi phục cao nhất.
