Mới đây, một workshop mang tên "Ốc tháng 10, người Hà Nội" đã thu hút hơn 30 người tham gia, chủ yếu là những người yêu thích ẩm thực Hà Nội, đến để khám phá món bún ốc nguội – món ăn đã đi vào ký ức và tâm hồn người Hà Nội qua bao thế hệ. Món ăn không chỉ là một phần của ẩm thực thủ đô mà còn là biểu tượng của sự tinh tế, của "hồn cốt" Hà Nội.
"Ốc tháng mười, người Hà Nội" hay "Ốc tháng mười, người tháng giêng"?
Câu hỏi này luôn được người Hà Nội tranh luận mỗi khi nhắc đến mùa ốc. Theo nhà báo Vĩnh Quyên, người Hà Nội xưa có câu "Ốc tháng mười, người Hà Nội" để miêu tả mùa thu đẹp nhất trong năm. Trong khi đó, Vũ Thị Tuyết Nhung - tác giả bộ sách "Hà thành hương xưa vị cũ", lại cho rằng câu nói "Ốc tháng mười, người tháng giêng" cũng có lý riêng của nó.
Với ốc mùa thu, đặc biệt là tháng mười, ốc béo, giòn, với ruột trắng, miệng đầy, tạo ra những hương vị tuyệt vời mà người Hà Nội đã yêu thích từ lâu. Ngày xưa, vào mùa thu, các gia đình thường tụ tập ăn ốc, thưởng thức trăng rằm và chia sẻ những câu chuyện. Chính vì thế, ốc tháng mười trở thành một phần không thể thiếu trong các bữa ăn gia đình vào mùa thu.
Bún Ốc Nguội: Món Ăn Đặc Sắc Của Hà Nội
Không giống như bún ốc nóng, món bún ốc nguội được chế biến từ ốc mít, bún đồng xu và đặc biệt là giấm bỗng. Đây là một món ăn đặc trưng của Hà Nội, thường được bán vào buổi chiều và trở thành thức quà chiều của người Hà Nội xưa. Giấm bỗng được xem là "linh hồn" của món bún này, mang lại một hương vị chua nhẹ, thơm, trong suốt. Nếu giấm bỗng không đạt chất lượng, món bún ốc nguội sẽ mất đi cái đặc trưng riêng biệt.
Nguồn: Fb Vĩnh Quyên
Sự Khác Biệt Giữa Bún Ốc Nguội và Bún Ốc Nóng
Bún ốc nguội khác hoàn toàn với bún ốc nóng về cách chế biến. Bún ốc nguội thường dùng bún hến hoặc bún đồng xu, kết hợp với ốc mít luộc và nước ốc pha giấm bỗng. Món ăn này không có mắm tôm, nhưng lại có cà chua xào với ớt tạo màu đỏ và vị cay nhẹ, mang đậm hương vị thủ đô. Đặc biệt, món bún ốc nguội chỉ được thưởng thức vào buổi chiều, khi những gánh bún ốc rong ruổi khắp các con phố Hà Nội.
Trong khi đó, bún ốc nóng thường dùng bún rối, ăn kèm với ốc bươu giòn ngậy, và có thêm các nguyên liệu như cà chua, hành hoa, tía tô và đặc biệt là mắm tôm. Món này thường ăn vào sáng sớm hoặc vào mùa đông lạnh giá, giúp ấm lòng người thưởng thức.
Giấm Bỗng – Linh Hồn Của Bún Ốc Nguội
Để làm được một bát bún ốc nguội đúng chuẩn Hà Nội, không thể thiếu giấm bỗng – loại giấm được làm từ nếp mùa, có màu vàng nhạt, trong suốt, với hương thơm nhẹ nhàng và vị chua dịu. Theo chị Vũ Thị Tuyết Nhung, giấm bỗng không ngon sẽ khiến món bún ốc nguội mất đi vị đặc trưng và không thể trở thành món quà quý giá mà người Hà Nội yêu thích.
Văn Hóa Hà Nội Trong Món Bún Ốc Nguội
Những món ăn truyền thống như bún ốc nguội không chỉ thể hiện hương vị đặc trưng của Hà Nội, mà còn là một phần văn hóa sâu sắc của người thủ đô. Món ăn này gắn liền với những buổi chiều lang thang trên phố, những câu chuyện giữa bạn bè, gia đình. Mỗi bát bún ốc nguội mang theo hương vị của mùa thu, của những lễ hội Hà Nội và cả một thời kỳ lịch sử mà người Hà Nội luôn tự hào.
