Bánh cuốn Thanh Trì – một đặc sản nức tiếng gắn liền với văn hóa ẩm thực Hà Nội – từ lâu đã trở thành món ăn quen thuộc của người dân thủ đô. Được biết đến như "thức quà đặc trưng" được nhà văn Thạch Lam ca ngợi trong tác phẩm Hà Nội băm sáu phố phường, bánh cuốn Thanh Trì nổi bật với cách thưởng thức cùng cà cuống, một loại côn trùng độc đáo thường sống ở ao hồ.
Quán bánh cuốn gia truyền 4 thế hệ
Gia đình bà Hoàng Thị Lan (68 tuổi) là một trong những hộ gia đình tiêu biểu của phường Thanh Trì, với truyền thống làm bánh cuốn kéo dài suốt 4 thế hệ từ năm 1960. Xuất phát từ những gánh hàng rong trên phố Khâm Thiên, năm 2008, bà Lan đã mở cửa hàng tại số 30 Thanh Đàm, phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai. Từ đó, món bánh cuốn gia truyền không chỉ được duy trì mà còn phát triển với sự tham gia của thế hệ thứ tư – anh Cường, con trai bà Lan, người đã mở thêm chi nhánh ở khu vực phố cổ Hà Nội.
Quy trình làm bánh công phu, giữ trọn hương vị xưa
Nguyên liệu chính để làm bánh cuốn là bột gạo, được bà Lan tuyển chọn kỹ càng từ gạo Khang Dân, loại gạo khô ít bết dính. Gạo được ngâm, xay và lắng nước theo công thức riêng để đảm bảo bột đạt độ mịn và dẻo. Bánh cuốn Thanh Trì nổi bật với lớp vỏ mỏng tang, dai mềm, ăn kèm với mỡ hành, nước chấm chua ngọt và đặc biệt là cà cuống.
Khâu tráng bánh đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm. Trên lớp vải màn căng phẳng, từng lớp bột được bà Lan đổ đều tay, căn thời gian chính xác để bánh chín tới, vừa mềm vừa không bị nhão. Khách hàng tới quán luôn được thưởng thức những đĩa bánh nóng hổi vừa tráng xong.
Cà cuống – điểm nhấn hương vị
Một yếu tố đặc biệt tạo nên sự khác biệt của bánh cuốn Thanh Trì chính là cà cuống. Loại côn trùng này được nướng chín, tạo mùi hăng cay đặc trưng, có thể ăn trực tiếp hoặc cắt nhỏ thả vào nước chấm. Tuy nhiên, ngày nay, cà cuống tự nhiên trở nên khan hiếm, nhiều nơi thay thế bằng tinh dầu cà cuống, nhưng bà Lan vẫn cố gắng giữ nguyên con cà cuống để phục vụ khách sành ăn.
Không gian quán nhỏ, ấm cúng, đậm chất truyền thống
Quán của bà Lan tuy chỉ rộng khoảng 30 m² nhưng luôn tấp nập khách. Không gian quán được trang trí bằng những bức tường cũ treo bằng khen, chứng nhận từ các hội thi làng nghề, minh chứng cho bề dày lịch sử và chất lượng của quán. Quán phục vụ hai khung giờ: buổi sáng từ 5h đến 12h và buổi chiều từ 16h đến 18h.
Giá cả hợp lý, phục vụ tận tình
Bánh cuốn mỡ hành truyền thống gồm 13–15 lớp bánh có giá 20.000 đồng/đĩa. Loại bánh nhân thịt và mộc nhĩ với 10 cái cũng có mức giá tương tự. Cà cuống được bán riêng với giá 70.000 đồng/con. Quán còn cung cấp chả quế, chả mỡ và rau thơm miễn phí để ăn kèm.
Sự yêu mến của thực khách
Dù cách trung tâm Hà Nội khoảng 10 km, quán vẫn thu hút đông đảo thực khách. Chị Hoa, một khách quen suốt 20 năm, chia sẻ: "Bánh cuốn ở đây có hương vị gia truyền đặc biệt. Cà cuống nguyên con mang lại vị ngon tự nhiên, khác biệt so với tinh dầu cà cuống." Trong khi đó, ông Nguyễn Trọng Hợi, một thực khách lớn tuổi, đánh giá: "Lớp bánh trắng mịn, béo ngậy nhưng không ngấy, đúng như câu miêu tả 'chưa đến môi đã trôi đến cổ' của nhà văn Vũ Bằng."
Gìn giữ nghề truyền thống
Theo bà Giang Thị Thúy Ngần, cán bộ Ban Văn hóa phường Thanh Trì, hiện phường có 54 hộ gia đình làm bánh cuốn. Những gia đình như bà Lan không chỉ giữ gìn nghề truyền thống mà còn góp phần quảng bá ẩm thực Việt Nam ra khắp nơi. Cùng với bánh cuốn từ các vùng như Phủ Lý, Thanh Hóa hay Cao Bằng, bánh cuốn Thanh Trì mang hương vị đặc trưng, góp phần làm phong phú bản đồ ẩm thực của đất nước.
